Hafta başında ABD’nin liderlik yapacağı Atlantik kuvvetlerinin Suriye’ye saldıracağı gündemdeydi. Hatta Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu “biz de varız” diye öne fırlıyordu. Ancak bu rüzgâr adım adım sönümlendi ve Atlantik kuvvetleri, Suriye’ye saldıramadı.

Bu sonucun birincisi Batı açısından, ikincisi ve daha önemlisi olarak Doğu açısından nedenleri var. Bugün bu nedenleri inceleyeceğiz.

BATI AÇISINDAN SORUNLAR

1. ABD’nin yeni bir ülke işgaline harcayacak parası yok. Hafta içinde yayımlanan ABD Hazine Bakanı Jack Lew’in “Ekim ortasında para bitiyor” mektubu, bu gerçeğe işaret ediyordu.

Çin Komünist Partisi’nin son genel kongresinde aldığı karar üzerine, gelir makasını daraltmak adına kaynakları içeride değerlendirmek kararı, ABD’nin belini daha da büktü. Çin’den daha fazla borçlanamayan ABD çareyi kendi paralarını ülkeye çağırmakta arıyor. FED’in kararlarını bu kapsamda değerlendirmek lazım. Bu durum ve Çin’in dünya ekonomisindeki ağırlığı, ABD’nin ekonomisini savaşla da düzeltemeyeceğini ortaya koyuyor.

2. Washington, bu ekonomik gerçekliği göz önüne alarak yeni bir savunma stratejisi belirlemiş ve Asya-Pasifik’i esas alan, Ortadoğu’yu taşeronlarına devreden yeni bir dönemi başlatmıştı. ABD bu stratejisini uygulamaya mecbur.

3. ABD’deki iç çarpışma büyüyor ve dış politikaya da yansıyor. Suriye’ye aktif müdahale, temsilciliğini Obama’nın yaptığı kesimlerin değil, karşıtlarının isteği. Obama ise Suriye politikasını Türkiye-Suudi Arabistan-Katar üzerinden yürütmek istiyor. Nitekim bu Türkiye’yi İran’la çarpıştırmak bakımından daha elverişli bir yol.

4. ABD’nin işgalle neticelenmeyecek, dar ve kısıtlı hava müdahalelerinin ilk kurbanı İsrail olacak. Tel Aviv bu nedenle Suriye’ye yönelik 48 saatlik bir hava saldırısından endişe etti. ABD Tomehawk füzelerinin Suriye’ye yönelmesiyle birlikte Filistin’den Hamas, Lübnan’dan Hizbullah İsrail’e saldıracaktı. ABD içindeki etkili kesimler bu gerekçelerle, İsrail’in güvenliğini garanti etmeyen ve hatta riske atan bu saldırıya itiraz ettiler.

5. Fransa ve İngiltere, ABD’yi bile beklemeden Libya’ya saldırabilmişlerdi. Zira Libya’nın ne bu ülkeleri durduracak askeri gücü, ne de büyük müttefikleri vardı. Ancak Paris ve Londra, Suriye’nin Libya olmadığını çok iyi biliyordu. O nedenle bu kez ABD’yi beklemeye mecburdular.

DOĞU AÇISINDAN AVANTAJLAR

1. Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın liderliği ve Şam yönetiminin haklılığı, 2,5 yıldır süren ağır baskıya rağmen Suriye’yi ayakta tuttu. Suriye ordusu, Atlantik destekli terörist grupların saldırısını öncelikle sağlam bir şekilde göğüsledi. Uluslararası koşulları da kollayarak, fırsat buldukça üzerlerine yürüdü ve verdiği mevzileri geri aldı.

2. Suriye’nin Batı’nın denetimine açık olmayan kamucu ekonomisi, Esad’a büyük avantaj sağladı. Silahların dışında finansal krizlerin vuracağı bir Suriye, kuşkusuz çok daha zor savunulurdu.

3. Şam yönetimi, Atlantik baskısını göğüslemeye yarayacak bölgesel ilişkileri çok başarılı bir şekilde yürüttü. BM’de Çin’in desteğini, askeri alanda Rusya ve İran’ın desteğini alan Şam yönetimi böylece direncini artırdı.

4. 1991’den itibaren adım adım yaşam alanına giren ABD’yi nihayet 2008 yılında Gürcistan müdahalesi ile durduran Rusya, koşulları kullanarak tersi yönde ilerlemeye başladı. Moskova, Karadeniz’e bırakmadan, ABD’yi Doğu Akdeniz’de engellemeyi kararlaştırdı. Bu stratejik karar, Moskova’yı Suriye’yi daha agresif savunmaya yöneltti.

5. İran, Suriye kalesi yıkıldığında ilk hedefin kendisi olacağını biliyor. Tahran bu nedenle ülkesinin savunmasının, Suriye’nin savunmasından geçtiğini gördü ve bu gerçeğe göre konumlandı. İran’ın stratejik desteği, Şam yönetiminin terörle mücadelesine büyük katkı sağladı.

ABD’nin Irak’tan çekilmesiyle birlikte Ortadoğu’da önemli bir manevra kabiliyeti kazanan Tahran, bu dönemde Mısır ile Suudi Arabistan’ın bölgesel çelişkilerinden yararlandı ve Katar’ın da olduğu çoklu rakiplerini bazı alanlarda ayrıştırmayı sağladı. Bu durum Esad’a da yaradı.

SURİYE’NİN DEĞERLİ VARLIĞI

Kuşkusuz Batı açısından başka sorunlar ve Doğu açısından başka avantajlar da var. Köşe el verdiğince belli başlılarını incelemiş olduk. Geriye bir tek Türkiye’nin pozisyonu kaldı. Ülkemiz Doğu’da fakat Batı’nın denetiminde olduğu için Suriye krizinden en fazla etkilenen ülke oldu. Bu durumu da bir başka yazımızda inceleyeceğiz.

Son olarak belirtelim: ABD’nin Suriye’ye yönelik planları ve hatta fırsat bulduğunda saldırma hedefi yürürlüktedir. Zira ABD için Suriye; birincisi Kürt koridoru oluşturma, ikincisi de Türkiye ile İran’ı karşı karşıya getirme açısından fazlasıyla değerli bir hedeftir! Washington bu hedeften kolay kolay vazgeçmez.

Mehmet Ali Güller 

 http://www.ulusalkanal.com.tr/abd-neden-saldirmadi-makale,1514.html